Zarządzanie, przywództwo a duchowość

Przedstawiamy Państwu jeden z rezultatów pierwszej konferencji „Zarządzanie, przywództwo a duchowość”, zorganizowanej w Opactwie Tynieckim w lipcu 2018 roku. Sama konferencja stanowiła swoiste podsumowanie działalności organizatorów, na którą składają się warsztaty prowadzone w ramach Benedyktyńskiego programu zarządzania, warsztaty „Duchowość lidera” oraz seminaria „Zarządzanie, przywództwo a duchowość”. Przez ostatnich dziesięć lat w warsztatach i seminariach wzięło udział około tysiąca osób z kraju i zagranicy.

Uruchomienie tych przedsięwzięć było wynikiem przekonania o aktualności Reguły św. Benedykta. Pomimo, że liczy ona już piętnaście wieków, zachowała swoją siłę i żywotność. Potwierdza to praktyka owocnego życia nie tylko tysięcy benedyktyńskich mnichów i mniszek, ale także wielu osób świeckich. Ci ostatni przez wieki znajdowali w Regule nie tylko inspirację w obszarze życia duchowego ale także podpowiedź w zakresie praktyk życia codziennego. Praktyk zapewniających zachowanie równowagi pomiędzy różnymi wartościami oraz różnymi obszarami życiowego zaangażowania.

Reguła okazuje się także przydatna w obszarze zarządzania większą wspólnotą lub organizacją. Studia nad Regułą pozwalają odkryć w niej wiele intuicji zarządczych oraz dobrych praktyk, które dopiero po wielu wiekach zostały ponownie zdefiniowane i rozwinięte we współczesnych modelach zarządzania i przywództwa.

Konferencja tyniecka została więc pomyślana jako okazja do zaprezentowania szerszemu kręgowi odbiorców tej benedyktyńskiej tradycji, mało znanej nawet w zachodnim kręgu kulturowym. Tradycji wartościowej, bo przynoszącej przez wieki dobre owoce rozwoju duchowego i cywilizacyjnego. Z drugiej strony Konferencja stała się forum wymiany wiedzy i doświadczeń z zakresu zarządzania i przywództwa, w których aspekty duchowe są traktowane jako ważne, stanowiące istotny aspekt życia każdej osoby. Szczególnie dotyczy to osób będących przywódcami społecznymi, biznesowymi i religijnymi.

Wypada w tym miejscu wyjaśnić, co mamy na myśli pisząc i mówiąc o duchowości, ponieważ pojęcie to jest wieloznaczne. Aspekt duchowy egzystencji człowieka rozumiemy jako wymiar transcendentalny, poza albo raczej ponad-materialny. Oznacza on otwarcie na rzeczywistość duchową, której nie da się zamknąć i wyjaśnić w ramach materialnych, biologicznych i psychologicznych aspektów życia ludzkiego.

Kluczem do zrozumienia tego co moglibyśmy nazwać „duchowością benedyktyńską” a także praktyki życiowej benedyktyna oraz osób świeckich zainspirowanych tą duchowością, jest hasło UIOGD (Ut in omnibus glorificetur Deus), czyli „Aby we wszystkim był Bóg uwielbiony”. Zasada ta, zastosowana w życiu osoby świeckiej (bo dla zakonników ta „jedność życia” wydaje się czymś naturalnym), oznacza zniesienie podziału pomiędzy sacrum i profanum; tym co zwykłe i codzienne a tym, co święte. Okazuje się, że pomiędzy tym co ziemskie, a transcendencją istnieje ścisłe powiązanie: transcendencja jest immanentnie obecna w naszym życiu i przez to, co i jak robimy, otwieramy się na nią lub zamykamy. Mądrość głoszona przez św. Benedykta polega na tym, aby wszystkie nasze zaangażowania w życiu tak przeprowadzać, aby one nas prowadziły do spotkania z Bogiem przy jednoczesnym odpowiedzialnym podejściu do naszych zadań odnoszących się do zwykłego życia tu i teraz.

Podczas konferencji zaprezentowały swoje referaty zarówno osoby duchowne jak i świeckie. Objęły one refleksją różne aspekty zarządzania i przywództwa, pokazując ich związki z życiem duchowym. Zaprezentowane w tym zbiorze artykuły są podsumowaniem, a w niektórych przypadkach także rozwinięciem wygłoszonych referatów. Mamy nadzieję, że będą one inspiracją do dalszej refleksji na te tematy, a być może także zaproszeniem do wyciągania wniosków o charakterze praktycznym.

Włodzimierz Zatorski OSB, Ryszard Kołodziej